Page 27 - DRONTEN-1003.indd

Lovink en Colijn, onze dijkwachters

Dijken houden veel water tegen, maar door regenval en maar oersterk sierglas. Die solide bouw geldt voor alle ge-
kwelwater (dat onder de dijk door uit de grond naar boven malen: met de Koude Oorlog als toenmalige dreiging waren
komt) komt het ‘blauwe’ gevaar ook van binnenuit. Geluk- al deze vitale bouwwerken zelfs kernbom-proof.
kig beschikt Waterschap Zuiderzeeland over vier krachtige
gemalen, waarvan twee in de gemeente Dronten. Zij zorgen Gemaal Lovink (1956) ligt aan het Veluwemeer, net boven
voor onze droge voeten. Harderwijk. Boven de ingang van het gebouw hangt een
keramisch reliëf met een visser en een boer die elkaar
Gemaal Colijn (1956) in Ketelhaven pompt het water vanuit de hand geven over een dijk heen. In 2010 is het gemaal
de Lage Vaart en Hoge Vaart naar het Ketelmeer. De wand aangewezen als rijksmonument, het eerste in de gemeente
tussen de entree en de machinehal is uitgevoerd in fraai, Dronten.

Wat een water, hoe los je dat op?

Als je door de polder loopt, heb je eigenlijk geen idee dat NAP, Lelystad 6,20 meter onder NAP. Dat verschil van ruim
je wel 4 tot 5 meter beneden Normaal Amsterdams Peil twee meter vangen de beide vaarten op. Daarom ligt de
(NAP-niveau) bevindt. Maar gelukkig hebben we de dijken oostelijke Hoge Vaart een meter hoger dan de westelijke
nog! Zodra je op een dijk gaat staan, zie je dat verschil pas Lage Vaart.
goed. We kijken mee bij Gemaal Colijn in Ketelhaven.
Sloten, tochten en vaarten - laat maar lopen
Waar het water in het Ketelmeer hoog tegen de dijk klotst, Om het regen- en grondwater af te voeren, is een slim
zie je aan landzijde veel dieper het groene land liggen. Twee watersysteem opgezet. Het begint met de honderden sloten
brede waterwegen komen hier vanuit Zuidelijk Flevoland rond de akkers. Die stromen naar de tientallen tochten die
samen en worden bij toerbeurt overgepompt. Maar kijk op hun beurt weer op de Hoge of de Lage Vaart uitkomen.
eens: het verschil tussen de vaarten onderling scheelt ook En via de gemalen belandt het overtollige water met een
zomaar een meter. volume van wel 600 m per minuut in de randmeren, IJs-
3
selmeer en Markermeer. Ter vergelijk: uit je keukenkraan
Wat een verschil - hoe zit dat? komt circa 10 liter per minuut, dus slechts 0,01 m³.
Hoe dichter bij de oostelijk gelegen Veluwe op het oude
land, hoe minder diep de oude Zuiderzee was. Bij de droog-
legging kwam dus een licht afl opende nieuwe grond boven WEETJE
water. De strook nabij het Veluwemeer ligt 3,80 meter onder
wist je dat Flevoland als enige provincie geen
rivieren heeft?

Oude Knar, maar op hoogte
Een bijzondere dijk is de Knardijk die ten zuiden van de gemeente Dronten loopt
van de Markermeerdijk tot Veluwemeerdijk. Dit is een binnendijk die de grens
vormt tussen Oostelijk en Zuidelijk Flevoland. Ze is vernoemd naar de voorma-
lige ondiepte de Knar in de Zuiderzee. Toch heeft de dijk ruim tien jaar lang de
functie van buitendijk gehad, omdat Zuidelijk Flevoland pas een decennium la-
ter aangelegd is. En nog steeds kan de dijk voorkomen dat bij een dijkdoorbraak
de hele Flevopolder onder water loopt. Door het sluiten van de beide dijksluizen
is dat risico tot de helft beperkt.

27